Obsługa wpłatomatu firmy Bankomat

Wpłatomat – informacje wstępne

Wpłatomat jest samoobsługowym urządzeniem umożliwiającym odczyt raportów sprzedaży z kart pamięci bileterek autobusowych Emar-105 i Emar-05 oraz deponowanie gotówki.

Urządzenie może współpracować z programem Kasa konduktorska po instalacji modułu obsługi wpłatomatu. Program umożliwiający zmianę parametrów rejestracji wpłatomatu instalowany jest w folderze programu Kasa konduktorska przy instalacji modułu obsługi wpłatomatu. Na pulpicie zapisywana jest ikona (rys. 1) do uruchamiania programu.

Wpłatomat musi być połączony siecią lokalną z komputerem, na którym zainstalowany jest program Kasa konduktorska oraz program Wpłatomat – parametry. Na dysku komputera wpłatomatu udostępniony jest folder Rozliczarka, w którym zainstalowany jest program służący do odczytywania raportów z kart pamięci. W folderze Rozliczarka utworzony jest folder Raporty, w którym zapisywane są pliki z raportami bileterek oraz dane wpłat, a także folder ZbioryA, do którego powinny być zapisywane zbiory z rozkładami jazdy dla bileterek oraz pliki z danymi kart pamięci oraz pracowników uprawnionych do wykonywania wpłat. Folder Rozliczarka może być zmapowany (rys. 2) jako dysk sieciowy na komputerach z programem Kasa konduktorska oraz Przewozy pasażerskie.

Konfiguracja parametrów rejestratora raportów we wpłatomacie

Rejestrator raportów (rys. 3) jest elementem składowym wpłatomatu. Program obsługujący rejestrator konfigurowany jest przy jego instalacji we wpłatomacie wykonywanej w firmie Bankomat. Przy pierwszym uruchomieniu programu Wpłatomat – parametry należy dodać wpłatomat, którego parametry będą modyfikowane.

W zakładce Parametry (1 na rys. 5) należy ustawić parametry niezbędne do poprawnej pracy programu odczytu raportów wpłatomatu.

1. Ogólne (2 na rys. 5)
   • Numer stanowiska – kolejny numer wpłatomatu zainstalowany w firmie
   • Częstotliwość sprawdzania obecności karty – zaleca się pozostawienie domyślnej wartości 2000 (sprawdzanie co 2 s)
   • Pierwsze sprawdzenie obecności karty po: 0 sek. – zaleca się pozostawienie domyślnej wartości; parametr określa opóźnienie przy rozpoczynaniu sprawdzania obecności karty po uruchomieniu wpłatomatu
   • NIP – należy wpisać NIP firmy w takiej samej postaci, jak przy zapisie do kart pamięci bileterek
   • Numer firmy – należy wpisać numer firmy, jaki jest używany przy tworzeniu rozkładu jazdy w programie Przewozy pasażerskie
2. Zbiory do programowania (3 na rys. 5)
   W ramce Zbiory do programowania określany jest sposób wybierania zbiorów do programowania kart pamięci do dwóch typów bileterek autobusowych obsługiwanych przez wpłatomat (Emar-105 i Emar-05) oraz danych dodatkowych, zapisywanych do kart pamięci po odczycie raportu z karty oraz programowaniu.
   Uwaga
   Zbiory do programowania należy kopiować do wpłatomatu po ich przygotowaniu w programie Przewozy pasażerskie, a zbiory z danymi dodatkowymi – przy pomocy funkcji Eksport danych dla Rozliczarki w programie Kasa konduktorska (Zakładka Rozliczenia >> Obsługa kart pamięci i bileterek). Wykonywanie eksportu danych dla rozliczarki jest niezbędne w przypadku odczytywania raportów z kart pamięci bileterek Emar-05 (weryfikacja numerów kierowców) oraz zapisywania do kart pamięci zmian statusów lub danych dodatkowych (listy EM-kart, tablica kursów walut).
3. Drukuj (4 na rys. 5)
   W ramce Drukuj zaleca się pozostawienie wszyskich parametrów bez zmian.
4. Karty pamięci (5 na rys. 5)
   • [ ] Zrób obraz karty gdy brak raportu – parametr można zaznaczyć wyłącznie w celach diagnostycznych. Zaznaczenie go powoduje wydłużenie czasu obsługi wpłaty kierowcy o ok. 2 sek - wpłatomat zapisuje na dysku kopię zawartości karty pamięci niezawierającej raportu.
   • [x] Programowanie karty pamięci – jeśli parametr jest zaznaczony, to karta pamięci włożona do wpłatomatu jest programowana w przypadku, gdy do wpłatomatu został skopiowany nowy zbiór z rozkładem dla danego typu bileterki lub w parametrach wskazany został zbiór do programowania, który aktualnie nie jest wpisany do karty.
   • [ ] Zgodnie z przypisaniem do oddziału – należy zaznaczyć wyłącznie w przypadku, gdy zbiory do programowania kart pamięci przygotowywane są oddzielnie dla poszczególnych oddziałów firmy i karty pamięci przypisane są do oddziałów
   • [ ] Zawsze zapisuj zmieniony status karty – należy zaznaczyć w przypadku, gdy status karty może być zmieniony w programie Kasa konduktorska bez zapisywania zmian w karcie pamięci, a następnie skopiowany razem z pozostałymi danymi dodatkowymi do wpłatomatu
   • [ ] Sygnalizacja zmiany statusu – po zaznaczeniu opcji informacja o zmianie statusu drukowana jest na potwierdzeniu kwoty utargu drukowanej przez wpłatomat w przypadku zapisu do karty pamięci zmienionego statusu
     Zmiana statusu karty pamięci obejmuje:
     • zmianę ustawień parametrów pracy bileterki wykonaną dla danej karty pamięci w funkcji Obsługa kart pamięci >> Zmiana statusu (od daty podanej przy zmianie statusu karty)
     • zmianę nagłówka lub stopki wykonaną w funkcji Obsługa kart pamięci >> Nagłówki i teksty
       Uwaga
       Karta pamięci jest identyfikatorem kierowcy we wpłatomacie. Nie należy zmieniać przypisania kierowcy do karty pamięci poprzez zmianę statusu karty we wpłatomacie.
   • [ ] Zrób obraz karty gdy brak raportu – parametr można zaznaczyć wyłącznie w celach diagnostycznych. Zaznaczenie go powoduje wydłużenie czasu obsługi wpłaty kierowcy o ok. 2 sek - wpłatomat zapisuje na dysku kopię zawartości karty pamięci niezawierającej raportu.
   • [ ] Zapis danych dodatkowych do karty – po zaznaczeniu parametru do karty pamięci kierowcy po odczycie raportu ze sprzedaży zapisywane są dane dodatkowe skopiowane z programu Kasa konduktorska:
     • wykaz firm wydających akceptowane w bileterce EM-karty z biletami okresowymi i miesięcznymi
     • wykaz zastrzeżonych EM-kart
     • wykaz EM-kart z biletami do przedłużenia ważności na następny okres
     • wykaz EM-kart z biletami do sprzedaży na następny okres w autobusie
     • bieżąca tabela kursów walut
     Zapis do kart pamięci dwóch ostatnich zestawów danych zależy od ustawienia dodatkowych parametrów.
   • [ ] zapis listy EM-kart z biletami do sprzedaży w autobusie na następny okres – po zaznaczeniu parametru zapisywana jest lista kart z ostatniego lub wskazanego zbioru danych dodatkowych
   • [ ] Zapisywać tabelę kursów walut po programowaniu lub zmianie statusu – po zaznaczeniu parametru zapisywana jest tabela kursów walut z ostatniego lub wskazanego zbioru danych dodatkowych

Zakładka Historia (1 na rys. 6) umożliwia przeglądanie pliku historii programu służącego do odczytu raportów z kart pamięci we wpłatomacie.

Plik historii zawiera informację o zdarzeniach zarejestrowanych w czasie pracy programu:
• dane odczytanych raportów
• informacja o uruchomieniu i zamknięciu programu
• informacje o błędach i sytuacjach awaryjnych
Pliki historii tworzone są automatycznie co 10 dni. Selektor Plik (2 na rys. 6) pozwala wybrać plik, którego zawartość ma być wyświetlana – obok nazwy pliku wyświetlana jest data pierwszego dnia okresu, z którego zdarzenia zapisane są w pliku. Zawartość pliku można wydrukować lub skopiować do pliku tekstowego w formacie rtf.

Przekazywanie danych do wpłatomatu

1. Plik z rozkładem jazdy należy skopiować po jego utworzeniu jednocześnie do programu Kasa konduktorska oraz do Wpłatomatu.

W funkcji Przygotowanie zbiorów dla bileterek należy wybrać funkcję Kopiowanie przygotowanych zbiorów (rys. 7) i wskazać foldery (rys. 8), do których mają być kopiowane przygotowane zbiory z rozkładami jazdy.





Uwaga
Wpłatomat powinien być dostępny w sieci lokalnej dla komputera, na którym zainstalowany jest program Przewozy pasażerskie.

Po przygotowaniu zbioru dla bileterek Emar-105 lub Emar-05 należy otworzyć okno przeglądania zbiorów i wykonać kopiowanie wskazanego zbioru (rys. 9).



Kopia wykonywana jest do folderów wskazanych w parametrach. W programie Kasa konduktorska wykonywana jest rejestracja zbioru z rozkładem. Po zakończeniu kopiowania wyświetlany jest komunikat (rys. 10) z informacją o lokalizacji wykonanych kopii.



2. Dane pracowników, którzy mogą rejestrować we wpłatomacie utargi oraz wpłacać gotówkę:
   • dane kierowców używających kart pamięci do bileterek Emar-105 odczytywane są z karty pamięci – nie jest konieczne przekazywanie ich wykazu do wpłatomatu
   • dane pracowników, którzy nie używają kart pamięci i mają mieć możliwość deponowania gotówki we wpłatomacie należy wyeksportować przy pomocy funkcji Eksport listy pracowników do wpłatomatu (rys. 11)

     

     Dane pracowników, którym zezwala się na deponowanie gotówki we wpłatomacie bez identyfikacji przy pomocy karty pamięci należy przenieść do prawego panelu okna (1 na rys. 12).

     

     Po naciśnięciu przycisku OK (2 na rys. 12) należy wskazać folder, do którego ma być skopiowana lista uprawnionych pracowników.
     Uwaga
     Lista uprawnionych pracowników powinna być skopiowana do udostępnionego we wpłatomacie folderu Wplatomat\Globe (rys. 13).

     

   • dane kierowców używających kart pamięci do bileterek Emar-05 muszą być przesłane do wpłatomatu ze względu na brak pełnych danych kierowcy w karcie pamięci.
   Dane kierowców można przekazać przy pomocy funkcji Pracownicy >> Eksport listy kierowców (rys. 14) lub poprzez wykonanie funkcji Eksport danych dla Rozliczarki (Obsługa kart pamięci >> Funkcje dodatkowe).
   Uwaga
   Zaleca się korzystanie z funkcji Eksport danych dla Rozliczarki.

   

   Eksport należy wykonać do folderu Rozliczarka (rys. 15) we wpłatomacie.

   

   Uwaga
   Funkcja zapamiętuje folder wskazany przy wykonaniu pierwszego eksportu i podpowiada go przy kolejnych eksportach.
3. Dane dodatkowe, zapisywane do kart pamięci bileterek (oraz dane kierowców)
   Plik z danymi dodatkowymi zawiera:
   • wykaz kierowców
   • wykaz kart pamięci
   • wykaz firm wydających akceptowane w bileterce EM-karty z biletami okresowymi i miesięcznymi
   • wykaz zastrzeżonych EM-kart
   • wykaz EM-kart z biletami do przedłużenia ważności na następny okres
   • wykaz EM-kart z biletami do sprzedaży na następny okres w autobusie
   • bieżącą tabelę kursów walut
   Zapisywane są tylko te wykazy danych, które zostały zdefiniowane w programie Kasa konduktorska. Sposób aktualizacji pliku z danymi dodatkowymi oraz miejsce zapisu we wpłatomacie (folder Rozliczarka\ZbioryA) określany jest w parametrach funkcji Obsługa kart pamięci (rys. 16). Na rysunku 17 folder Rozliczarka wpłatomatu został zmapowany jako dysk o symbolu W.

   

   Opcje parametrów (rys. 17) należy zaznaczyć zgodnie z wybraną metodą aktualizacji danych dodatkowych we wpłatomacie.

   

Wykonanie eksportu danych dla Rozliczarki (rys. 18).



Przy zapisie danych dodatkowych podpowiadany jest folder ustawiony w parametrach (rys. 19).

Konfiguracja funkcji rejestracji rozliczeń i tworzenia raportów kasowych

W parametrach rejestracji (Funkcja Rejestracja rozliczeń >> menu Funkcje dodatkowe) należy wskazać folder, z którego będą odczytywane pliki z raportami bileterek oraz dane wpłat zdeponowanych we wpłatomacie (1 na rys. 20).

Raporty oraz wpłaty zapisywane są w folderze Rozliczarka\Raporty. Symbol W w parametrach oznacza zmapowany dysk sieciowy wskazujący na folder Rozliczarka we wpłatomacie.

Zaznaczenie parametru:
• [v] drukuj raporty zadaniowe przy rejestracji utargów z wpłatomatu (2 na rys. 20) powoduje automatyczny wydruk na drukarce domyślnej raportów zadaniowych rejestrowanych z wpłatomatu w postaci ustalonej w parametrach prezentacji RZ.
• [v] rejestracja w kolejności wpłat (3 na rys. 20) powoduje, że funkcja "Z wpłatomatu" rejestruje utargi oraz wpłaty w kolejności zgodnej w czasem rejestracji operacji we wpłatomacie. W pozycjach raportu kasowego tworzonego przy rejestracji w kolumnie Uwagi pokazana jest data i godzina rejestracji wpłaty gotówki we wpłatomacie. W przypadku, gdy przy odczycie utargu wpłata nie została zarejestrowana w pozycji raportu kasowego zapisywana jest zerowa kwota wpłaty - saldo pozycji jest ujemne. Jeżeli w tej samej sesji rejestracji danych z wpłatomatu odczytana zostanie wpłata wykonana bez rejestracji utargu, to kwota wpłaty zostanie dopisana do pozycji raportu kasowego danego pracownika z zerową kwotą wpłaty. Jeśli parametr [ ] rejestracja w kolejności wpłat nie jest zaznaczony, to wpłata dopisywana jest tylko do takiej pozycji raportu kasowego, w której utarg jest równy kwocie wpłaty.
• [v] Rejestruj raporty w miesiącu ostatniej daty raportu ( ) zawsze (*) po potwierdzeniu (4 na rys. 20) powoduje, że utarg i wpłata zapisywana jest do raportu kasowego zgodnie z ustawionym parametrem. Jeśli zaznaczona jest opcja (*) zawsze, to utarg i/lub wpłata zostaje zapisana do raportu kasowego z miesiąca jej rejestracji we wpłatomacie, natomiast przy opcji (*) po potwierdzeniu w miesiącu wybranym przez operatora.
W parametrach tworzenia raportów kasowych należy zezwolić na rejestrację wpłat wg odczytu wpłatomatu (1 na rys. 21). Zaznaczenie parametru [v] Rejestracja wpłat wg odczytu wpłatomatu odblokowuje możliwość użycia funkcji rejestracji Z wpłatomatu.



Uwaga
• Zalecane jest zaznaczenie nastepujących parametrów:
  • [v] Zapis pozycji raportu przy rejestracji rozliczeń (2 na rys. 21)
  • (*) zerowanie kwoty wpłaty
  Przy rejestracji raportu z karty pamięci lub ze zbioru (poza wpłatomatem) automatycznie dodawana jest do raportu kasowego pozycja z kwotą utargu i zerową wpłatą. Kwota wpłaty zostanie zapisana w raporcie kasowym poprzez odczyt z wpłatomatu. Kwota wpłaty może być również dopisana ręcznie przy pomocy funkcji Rejestracja wpłat gotówki.
  Zapis utargów z bileterek:
  • [v] autobusowych [v] przy rejestracji (3 na rys. 21)
  • [v] Automatyczne otwarcie raportu każdego dnia (4 na rys. 21)
  Zaznaczenie powyższych parametrów jest konieczne w przypadku rejestracji utargów i wpłat z wpłatomatu.

Rejestracja utargów i wpłat zdeponowanych we wpłatomacie

Rejestrację utargów i wpłat zdeponowanych we wpłatomacie po ustawieniu parametrów rejestracji oraz parametrów tworzenia raportów kasowych można uruchomić:
• z menu Rejestracja >> Rejestracja plików z wpłatomatu (rys. 22)

  

• przyciskiem Z wpłatomatu (rys. 23)

  

Po potwierdzeniu uruchomienia funkcji przyciskiem OK (rys. 24) rejestrowane są wszystkie utargi i wpłaty zapisane aktualnie w folderze Rozliczarka\Raporty wpłatomatu.



Po zakończeniu rejestracji wyświetlana jest informacja (rys. 25) o zarejestrowanych utargach i wpłatach.



Raporty ze sprzedaży dodawane są do wykazu zarejestrowanych raportów – można je przeglądać w zakładce Wykaz. Zakładka Raporty kasowe >> Wykaz pozycji RK (1 na rys. 26) zawiera wszystkie pozycje dodane do bieżącego raportu kasowego przy rejestracji danych z wpłatomatu.



Pozycje raportu kasowego dodane z wpłatomatu w kolumnie Uwagi (2 na rys. 26) mają wpisaną datę i godzinę akceptacji wpłaty we wpłatomacie.
W raporcie kasowym mogą wystąpić dwa rodzaje pozycji:
• z wypełnioną kwotą utargu oraz kwotą wpłaty – w przypadku, gdy kwota wpłaty została zdeponowana we wpłatomacie bezpośrednio po odczycie utargu z karty pamięci
• z pustą kwotą utargu – w przypadku, gdy identyfikacja kierowcy została wykonana przy pomocy karty pamięci nie zawierającej raportu ze sprzedaży
Wpłaty pracowników, którzy nie identyfikują się przy pomocy karty pamięci mogą być zapisane w oddzielnej pozycji raportu kasowego lub dopisane do pozycji raportu kasowego z utargiem i zerową wpłatą zapisanej wcześniej w raporcie kasowym w wyniku rejestracji ze zbioru raportu sprzedaży z Kasy Biletowej. Warunkiem dopisania kwoty wpłaty do pozycji z utargiem jest zgodność kwoty utargu i wpłaty oraz występowania pozycji z utargiem w aktualnie otwartym raporcie kasowym.
Ograniczenia przy identyfikacji kierowców przy pomocy kart pamięci z bileterek Emar-05:
1. niedozwolone jest użycie karty pamięci przez dwóch kierowców w jednym raporcie zadaniowym – raport zawierający sprzedaż dwóch kierowców nie jest odczytywany; kartę pamięci zawierającą takie dane należy rozliczyć w programie Kasa konduktorska
2. wykaz kierowców musi być wyeksportowany do wpłatomatu (poprzez Eksport danych dla "Rozliczarki")
   • w karcie pamięci bileterki EMAR-05 zapisany jest tylko numer kierowcy
   Uwaga
   Zaleca się przypisanie kart pamięci bileterek Emar-05 do kierowców. Pozwoli to uniknąć przypisania utargu i wpłaty niewłaściwemu kierowcy w przypadku błędnego wpisania numeru przez kierowcę przy rozpoczynaniu pracy.

W programie Kasa konduktorska istnieje możliwość eksportu sald rozliczeń do wpłatomatu. Jeżeli rejestrowane są wpłaty z wpłatomatu, to po wyświetleniu sald rozliczeń pracowników z bieżącego miesiąca (zakładka Raporty kasowe >> Rozliczenia pracowników) pokazywany jest przycisk Zapis sald do wpłatomatu (1 na rys. 27).



Po naciśnięciu przycisku Zapis sald do wpłatomatu plik z aktualnie wyświetlonymi saldami rozliczeń kopiowany jest do wpłatomatu do folderu wskazanego w parametrach rejestracji rozliczeń jako folder z raportami z bileterek i wpłatami z wpłatomatu. Do wpłatomatu przekazywane są informacje o niezerowych saldach. Eksport sald pozwala na dokładną podpowiedź wysokości aktualnego salda kierowcy w momencie rozliczania we wpłatomacie. Liczba wykonań eksportów sald w ciągu doby nie jest limitowana.